Co raz częściej duże przedsiębiorstwa angażują się w działania charytatywne i są one częścią strategii prowadzenia biznesu. Publicznie również podejmowany jest temat odpowiedzialności społecznej dużych marek. Samorządy i lokalni działacze zachęcają do odbycia wolontariatu. Dlaczego warto angażować się społecznie, wykonywać darmową pracę i poświęcać swój czas pomiędzy innymi obowiązkami?
Na stronie Głównego Urzędu Statystycznego RP 26 marca 2020 roku opublikowano sprawozdanie z działalności stowarzyszeń i podobnych organizacji społecznych, fundacji, społecznych podmiotów wyznaniowych oraz samorządu gospodarczego i zawodowego za 2018 rok [1].
Według zawartych danych w 2018 roku działało w Polsce 8,1 tys. rejestrowych stowarzyszeń i podobnych organizacji społecznych, fundacji, społecznych podmiotów wyznaniowych oraz organizacji samorządu gospodarczego i zawodowego. Zrzeszały one łącznie 8,9 mln członków i dysponowały 141,4 tys. pełnoetatowych miejsc pracy, które stanowiły 1,3 % przeciętnego zatrudnienia w gospodarce narodowej. Porównano wyniki do badań przeprowadzonych w 2010 roku. Przez 8 lat liczba rejestrowanych organizacji zwiększyła się o 10 procent. NGO (non-government organization), czyli organizacje pozarządowe to nie tylko miejsca pracy, ale również miejsca, które zrzeszają wolontariuszy.
Czym jest wolontariat?
Działania wolontariackie opisane zostały w polskiej ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. 2003 Nr 96 poz. 873). Szczegółowy zakres praw i obowiązków został zawarty w Dziale III Art. 42.
Zgodnie z definicją wolontariat to dobrowolna, bezpłatna, świadoma praca na rzecz innych osób lub całego społeczeństwa, wykraczająca poza związki rodzinno-koleżeńsko-przyjacielskie. Wolontariusz to osoba, która dobrowolną pracę wykonuje zgodnie ze swoimi przekonaniami, wierząc w idee danej organizacji.
W rozporządzeniu znajdują się wytyczne dotyczące organizacji, które mogą prowadzić program wolontariacki.
Należą do nich:
- organizacje pozarządowe oraz podmioty, które prowadzą działalność statutową, w szczególności w zakresie działalności pożytku publicznego,
- podmioty administracji publicznej,
- jednostki organizacyjne podległe organom administracji publicznej lub nadzorowanych przez te organy,
- podmioty lecznicze np. hospicja, czy szpitale,
- stowarzyszenia.
Wolontariusze mogą wykonywać świadczenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej także na rzecz organizacji międzynarodowych.
Według ustawy członkowie stowarzyszeń mogą wykonywać świadczenia, jako wolontariusze, na rzecz stowarzyszenia, którego są członkami.
Co do zasady osoba wykonująca taką pracę powinna posiadać kwalifikacje i spełniać wymagania odpowiednie do rodzaju i zakresu wykonywanych świadczeń. Każda osoba za nim rozpocznie współpracę podpisuje umowę z organizacją na rzecz, której będzie wykonywać działania.
Wszystkie najbardziej potrzebne informacje dotyczące warunków współpracy znajdują się na stronach poszczególnych organizacji. Wiadomości są przystępnie napisane, tak by były zrozumiałe przez każdego.
Kto może zostać wolontariuszem?
Praktycznie każdy może świadczyć prace społeczną. Osoby niepełnoletnie również mogą angażować się w życie NGO, ale za pisemną zgodą rodziców. Zanim zostanie podjęta decyzja o podjęciu wolontariatu należy się bardzo mocno zastanowić, czy będziemy wytrwali i konsekwentni w postanowieniu. Angażując się w działania trzeba mieć świadomość, że swój wolny czas, nieodpłatnie przeznaczamy na wykonywanie obowiązków na rzecz konkretnej organizacji. Trzeba się z nią identyfikować i godnie reprezentować. To nie jest praca na chwilę. Chociaż nie otrzymuje się żadnych korzyści materialnych, to mimo wszystko taka forma współpracy daje dużo, czasami o wiele więcej niż praca za pensję czy na etacie. Współpraca z organizacjami pozarządowymi daje ogromną satysfakcję, spełnienie, poczucie sprawczości, czasem też jest lekarstwem na niepowodzenia i troski. Może też być sposobem na podnoszenie kwalifikacji i zbieranie doświadczenia.
Czemu warto podjąć współpracę non profit?
Dla młodych osób, również uczniów szkół, jak i studentów współpraca w organizacjach porządku publicznego może przyczynić się do lepszego wejścia w dorosłe życie oraz odnalezienia celu, zarówno w strefie prywatnej, jak i zawodowej. Młodzi poprzez dodatkowe zajęcia organizują czas, nabierają pewności siebie poprzez działanie oraz poznawanie nowych osób, często od nich starszych
i doświadczonych. Wolontariat może być sposobem na zabicie czasu lub odskocznią od codzienności. Wszystko zależy, z jakim podejściem rozpoczyna się współpracę.
Wiele organizacji umożliwia odbycie wolontariatu zagranicą. To też jest forma przygotowania się przed wejściem w dorosłość i rozpoczęciem pracy zarobkowej. Dzięki takiej współpracy można nauczyć się nowych umiejętności, podszkolić znajomość języka obcego czy poznać inną kulturę i obyczaje.
Na stronie organizacji Eurodesk, która swoją działalność skupia wokół rozwoju naukowego i zawodowego studentów na terenie krajów Unii Europejskiej można znaleźć garść ważnych informacji, jak stawiać pierwsze kroki w wolontariacie, zwłaszcza zagranicznym. Wiedzę można zaczerpnąć ze strony „Europejski Portal Młodzieżowy”. Tam wypisane są największe i popularne organizacje, z którymi warto nawiązać współpracę.
- Eurodesk – możliwości odbycia wolontariatu przez młodych ludzi z naciskiem m.in. na mobilność, edukację i kulturę. Umożliwia wyszukiwanie projektów w całej Europie w wybranym języku.
- Global Voluntary Development Association – pozwala łączyć przyjemne z pożytecznym. Zdecydowanie najlepsza opcja dla osób, które pragną podróżować, poznawać lokalne społeczności i interesują się ochroną przyrody.
- Global Volunteers – daje możliwości krótkookresowej pracy na zasadzie wolontariatu przy długoterminowych projektach mających na celu poprawę bytu dzieci z grup największego ryzyka.
- Global Volunteer Network – daje możliwość opieki nad sierotami w Wietnamie, uczenie się języka angielskiego na Kostaryce, pomoc w misji zwalczania HIV/AIDS w Ruandzie lub ochronę bioróżnorodności na Wyspach Galapagos.
- World Heritage Volunteer – wolontariat w ramach ONZ w celu ochrony obiektów światowego dziedzictwa. Projekty krótkoterminowe.
- World Volunteer Web – najświeższe informacje, opinie i materiały dla wolontariuszy. Bogata lista organizacji oferujących możliwości odbycia wolontariatu na całym świecie.
- World Wide Helpers – liczne informacje na temat projektów niskobudżetowych, tak abyś swoje pieniądze, czas i energię mógł poświęcić bezpośrednio tym, którym chcesz pomóc.
- WWF Youth Volunteer Programme – Światowy Fundusz na Rzecz Przyrody (WWF) prowadzi globalny program wolontariacki na rzecz ochrony środowiska i projektów środowiskowych na: Madagaskarze, w Paragwaju, Peru, Fidżi i Bhutan.
Jak zostać wolontariuszem w organizacji pracującej na rzecz Polonii?
Jeśli jesteś rodakiem mieszkającym zagranicą i pragniesz działać na rzecz swojej społeczności lub jesteś osobą urodzoną zagranicą, a pragniesz poznać kulturę, język i historię Polski, kraju rodziców lub dziadków, to poszukaj organizacji w swoim mieście, które zrzeszają rodaków. Najlepszym źródłem informacji będzie ambasada lub konsulat. Tam urzędnicy przekażą garść informacji potrzebnych do rozpoczęcia pracy wolontariackiej. Internet, a przede wszystkim media społecznościowe, to drugie ważne źródło wiedzy. Na specjalnych grupach w serwisie Facebook możesz znaleźć osoby, które pomogą Ci w rozpoczęciu wolontariatu. Udzielą porad i wskazówek.
Współpraca z taką organizacją może przynieść korzyści polegające na rozszerzeniu sieci kontaktów, zdobyciu nowego doświadczenia, podjęciu nauki lub doszlifowaniu języka ojczystego. Takie organizacje najczęściej nastawione są na krzewienie kultury kraju ojczystego, ale także są ważnym miejscem spotkań Polaków i ich krewnych urodzonych na emigracji. Niektóre organizacje kierują swoją ofertę do młodych rodziców, żyjących na emigracji. Poprzez pracę zdobywają oni wówczas umiejętności, które pozwolą im np. uczyć dziecko ojczystego języka. Przynależność do takiej organizacji pozwala nawiązać więź z rodakami mieszkającymi na obczyźnie, zadbać o nich, zwłaszcza o osoby w podeszłym wieku, które mogą czuć się osamotnione po stracie bliskich krewnych, a nie mają perspektyw do powrotu do Polski.
W Polsce również działają fundacje, które swoją działalność statutową kierują w stronę Polonii. Dzięki realizowanym projektom mogą pomóc rodakom w powrocie do kraju lub wspierają wiedzą
i narzędziami ludzi osiadłych zagranicą. Warto także z nimi nawiązać współpracę. Może w efekcie zrealizować wspólnie międzynarodowy projekt ważny dla Twojego środowiska polonijnego czy polskiego zagranicą.
Jedno jest pewne, bez względu na to, gdzie mieszka wolontariusz, musi na pewno zapoznać się z prawem dotyczącym podjęcia wolontariatu obowiązującym w jego kraju zamieszkania, żeby mieć garść wiedzy przed podjęciem tak ważnej decyzji, jaką jest rozpoczęcie działań w ramach wolontariatu, w tym, aby znać swoje prawa i obowiązki, by nie zostać oszukanym.
Autor : Sara Pijanowska