W niedzielę 28 listopada 2021 r. na przedmieściach Toronto w Mississauga, Ontario, Kanada został odsłonięty pierwszy w tym kraju pomnik poświęcony pamięci polskich kobiet i mężczyzn, którzy służyli w Polskich Siłach Powietrznych u boku RAF zarówno w powietrzu, jak i w służbie naziemnej w czasie II wojny światowej – „Spirala Zwycięstwa” („Spiral of Victory”).
Pomnik został zaprojektowany przez polskich artystów mieszkających w Toronto – Annę i Wojciecha Biczysko. Przedstawia walkę trzech samolotów. Nawiązuje do bohaterskich wyczynów Polaków podczas ostatniej wojny. Jednym z głównych elementów pomnika jest biało-czerwona szachownica, symbol Polskich Sił Powietrznych. Umieszczono na nim też polską odznakę pilota wojskowego, symbol brytyjskiego RAF-u oraz słowa Winstona Churchilla o tym, że nigdy na polu ludzkiego konfliktu, tak wielu nie zawdzięczało tyle tak nielicznym.
Oddajemy hołd tym, którzy na swoich skrzydłach nieśli wyzwolenie okupowanej Europie, marząc zarazem, że przyniosą wolność swojej Ojczyźnie – czytamy w liście prezesa IPN Karola Nawrockiego, skierowanym do uczestników uroczystości odsłonięcia pomnika.
W latach 1940-1946 ponad 6160 pilotów i członków załóg, 10.799 personelu naziemnego oraz 1313 kobiet w Pomocniczej Wojskowej Służbie Kobiet służyło w Polskich Siłach Powietrznych w Wielkiej Brytanii. W trakcie uroczystości odsłonięcia pomnika byli oni reprezentowani przez dwóch kombatantów polskich – Bolesława Fujarczuka (radiooperatora w słynnym Dywizjonie 303) i Jana Gasztolda (mechanika pokładowego), którzy wraz z Marcelim Ostrowskim (pilotem bombowców w Dywizjonie 301) byli pomysłodawcami idei postawienia pomnika.
Ceremonię odsłonięcia pomnika poprzedziła msza święta w kościele pw. św. Maksymiliana Kolbe w Mississauga, zlokalizowanego obok Polskiego Centrum Kultury im. Jana Pawła II, przed którym został usytuowany pomnik “Spirala Zwycięstwa”.
W uroczystości udział wzięli m.in. przedstawiciele Ambasady RP w Ottawie oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych, kanadyjskich, brytyjskich i brazylijskich Sił Powietrznych, a także przedstawiciele władz kanadyjskich trzech szczebli – federalnego, prowincjonalnego i miejskiego z Burmistrzem Mississaugi Bonnie Crombie na czele. Odegrane zostały hymny państwowe Polski, Kanady i Wielkiej Brytanii, a poświęcenia pomnika dokonał ksiądz z Parafii pw. św. Maksymiliana Kolbe.
Ostatnia część uroczystości, z uwagi na śnieżną pogodę, odbyła się w gościnnych progach Polskiego Centrum, gdzie miały miejsce okolicznościowe przemówienia i występ muzyczny.
Pomnik powstał ze środków Instytutu Pamięci Narodowej z Polski, kanadyjskiego urzędu ds. kombatantów – Veteran Affairs Canada, polsko-kanadyjskich organizacji i indywidualnych darczyńców. Instalacja pomnika była możliwa dzięki pomocy zlokalizowanego w Mississauga przedsiębiorstwa lotniczego Cyclone Mfg. z Panem Prezesem Andrew Sochajem na czele.
Jak stwierdził w rozmowie z Polskim Radiem 98-letni Bolesław Fujarczuk – To jest spełnienie moich marzeń. Służba w Dywizjonie 303 to był najpiękniejszy moment w moim życiu. To jest uwieńczenie całej mojej podróży.
Filmową relację z uroczystości przygotowaną przez TVP Polonia mogą Państwo obejrzeć pod linkiem:
https://polonia.tvp.pl/57267683/odsloniecie-pomnika-spirala-zwyciestwa-w-mississaudze
Redakcja portalu Polska360.org dziękuje wszystkim zaangażowanym w postawienie tego ważnego pomnika w Kanadzie, kraju osiedlenia po II wojnie światowej tysięcy polskich kombatantów.
autor : Aneta Hoffmann
na podstawie : @spiralofvictory, serwis Polskiego Radia
źródło zdjęć : Facebook.com/@spiralofvictory